Đất chua và cách cải tạo đất chua

đất chua và cách cải tạo đất chua

1. Thế nào là đất chua:

Đất chua là đất có nhiều axit, chứa ion H⁺ hoặc có nhiều ion sắt (Fe³⁺), nhôm (Al³⁺) tự do. Các ion này gây ra nhiều bất lợi cho việc giữ gìn  và cung cấp thức ăn cho cây, đồng thời làm cho đất ngày càng suy kiệt cả về lý tính, hóa tính và sinh học của đất.

2. Nguyên nhân làm cho đất chua : có 4 nguyên nhân làm cho đất chua :

–          Do rửa trôi bởi nước mưa, nước tưới quá thừa. Nước mang đi chất dinh dưỡng hòa tan, trong đó có nhiều chất kiềm như canxi (Ca), Magiê (Mg), Kali (K)….. xuống tầng đất sâu, sông suối, ao hồ…. làm cho đất mất chất kiềm, biến thành chua.

–          Do cây hút thức ăn : ngoài đạm, lân, kali (NPK) cây hút khá nhiều Ca, Mg… một vụ lúa trung bình cây hút 40 – 50kg canxi của đất (tính trên 1 ha) ; trồng nhiều vụ/năm, giống năng suất cao, lượng Ca và Mg trong đất mất đi càng nhiều. Nếu hàng năm không bón bù vào số cây bị lấy đi, càng làm cho đất chóng chua.

–          Sự phân giải chất hữu cơ luôn thải ra nhiều loại axit cacbonic H₂CO₃, axit Sunfuric (H₂SO₄), axit Nitric (HNO₃) axit Axetic (CH₃COOH)… các axit này hòa tan Ca, Mg và rửa trôi, làm cho đất chua.

–          Bón phân khoáng (hóa học) mang gốc axit như phân SA (Sunfat amôn), KCl (Clorua kali) K₂SO₄ (Sunfat kali), Suppe lân … Các gốc axit SO₄^–, Cl ^– cây không hút hoặc hút rất ít, tồn tại trong đất, cùng với nước tạo thành axit làm cho đất chua.

3. Biện pháp khắc phục đất chua :

–          Bón vôi là biện pháp thường xuyên. Lượng vôi bón, căn cứ vào độ chua (pH) của đất, chua nặng phải bón nhiều. Dùng vôi xám tốt hơn vôi trắng vì có cả Ca và Mg.

–          Tăng cường bón phân hữu cơ (phân chuồng, phân xanh, phân Komix…). Với đất cát nhẹ, đất bạc màu bón được 20 – 30 tấn/ha hàng năm càng tốt. Nếu có điều kiện lấy đất xét nặng trộn với đất mặt cũng là biện pháp cải tạo đất cát, đất bạc màu để tăng khả năng hấp thụ của đất.

–          Dùng phân hóa học nên chọn loại phân trung tính hoặc kiềm như DAP, KNO₃, CA(NO₃)₂, lân nung chảy, Apatic, Phosphorit, Urê, NH₄NO₃,…. Không dùng phân chua sinh lý như SA, KCl, K₂SO₄, Suppe lân….

–          Trong canh tác : Quản lý nước thích hợp, hạn chế dòng chảy, trồng cây phủ đất kết hợp làm phân xanh. Hạn chế tối đa dùng thuốc trừ cở làm trắng đất, làm giảm lượng hữu cơ trong đất.

NGUYỄN HỮU TA

Nguồn Báo Nông Nghiệp